Beygir Gücü (HP) Nedir?
Otomobil konusunda meraklı olan kişilerin önemsedikleri konulardan biriside; otomobilin kaç beygir gücünde olduğudur. Beygir gücünün yüksek olması, otomobilin fiyatını direkt olarak etkileyen konulardan birisidir. Bu makalemizde sizinle, beygir gücü hakkında ayrıntılı bilgiler paylaşılacaktır.
Beygir gücü terimi, at gücünün otomobillerde; motor gücünün sayısal değerini ifade etmektedir. Beygir gücü terimi günümüzde yalnızca otomobiller için kullanılmakta olan bir terimdir. Ancak bu terimin temeli çok eskilere dayanmaktadır. Gücün tanımını yapmak istersek; güç, birim zamanda yapılan işe karşılık gelmektedir. Yani bir şeyin gücü, sınırsız bir zamanda yapılan iş olarak değil de, belirli bir süre içinde yapılan işe karşılık gelmektedir.
Beygir gücü ifadesinin geçmişi, yaklaşık olarak 200 yıl öncesine dayanmaktadır. Beygir gücü ifadesinin seçilmesinin sebebi, yük taşıma denilince akla attan başka bir şeyin gelmemesidir. Bu yüzden beygir gücü denilince insanda kafa karışıklığı yaratmaktadır.
Konuyu örnek vererek anlatmak istersek; 100 beygir gücünde bir araçtan bahsedildiği zaman 100 adet atın kullanılmasıyla üretilecek olan güç anlaşılmaktadır. Ancak beygir gücü çok farklı bir kavramdır. Bu kavram hakkında daha detaylı bilgi, makalemizin devamında sizlere aktarılacaktır.
En temel ifadelerle beygir gücü anlatılmak istendiÄŸinde; 75 kg ağırlığında olan bir yükün 1 saniyelik sürede 1 metre mesafe hareket ettirilebilmesi için gerekli olan güç miktarıdır. Beygir gücü terimi dilimize Ä°ngilizcedeki ”Horse Power” teriminden geçmiÅŸ bulunmaktadır. Burada horse, at; power ise güç anlamına gelmektedir. Beygir gücünün kısaca temsili olan ”HP” harfleri ise Horse Power’ın ilk harflerinden oluÅŸmuÅŸtur.
Temelde gerçek bir beygirin veya atın, 1 saniyelik sürede 1 metre mesafe ileriye taşıdığı yük miktarı ortalama olarak 50 kg olarak belirlenmiÅŸtir. Fakat motorların güçlerinin simgesi belirtilirken mühendisler bu 50 kg’lık ağırlığı, 75 kg olarak tanımlamışlardır. Beygir gücünü ilk olarak kullanan mühendis, ünlü mucit James Watt’tır.
Beygir Gücü Tanımlamasına Neden İhtiyaç Duyulmuştur?
Ãœnlü bir mucit olan James Watt, icat ettiÄŸi ve satışa sunduÄŸu makineleri hakkında bilgi verirken, müşterilerinin en çok merak ettiÄŸi konu olan, makinelerin gücü konusunu ayrıca önemserdi. Herkesin güç kelimesi için kullandığı karşılığın farklı olması sebebiyle; ortak bir birimde birleÅŸmek adına ”güç” tanımını ortaya çıkardı.
James Watt, gücün tanımı ortaya koyarken; herkesin bildiği ve yakından tanıdığı atların gücünü baz almayı uygun gördü. Böylece güç kavramına, beygir gücünü endeksleyerek, araçların motorlarının gücünü açıklama kararını verdi. Böylece işlem hem daha kolaylaştı hem de herkes aynı birimden bahseder oldu.
Beygir Gücü Her Koşulda Tekerleklere Aynı Miktarda Mı İletilmektedir?
Otomobilin tekerleklere ilettiği beygir gücü, tekerleklere ulaşana kadar birçok farklı sistemden geçmesi sebebiyle, aynı beygir gücüne sahip olan farklı otomobillerde; tekerleklere iletilen güçler farklılık gösterebilmektedir.
Otomobillerin aksamlarında bulunmakta olan ve tekerlek sistemlerinde var olan dişli sayıları da; beygir gücünün tekerleklere iletilmesi hususunda az veya çok iletilmesinde etkili olmaktadır. Dizel veya benzinli olarak çalışan otomobillerde fark olacağı gibi otomobilin tekerleklerinin boyutları da, iletilen gücün farklı olmasında rol oynamaktadır.
Beygir Gücü ve Tork Gücü Aynı Mıdır?
Günümüzde beygir gücü ve tork gücü kavramları, birbirine en çok karıştırılan kavramlardır. Bu kavramlar birbirlerine benzemektedir ancak farklı şeylerdir. Benzerliklerini, güç kavramı oluşturmaktadır.
Beygir gücü ve tork gücünün, farklı şeyler olduklarını örnek üzerinden anlatırsak; halterci olan kişilerin çok güçlü ayaklara sahip olması gerekmektedir. Bunun sebebi, kaldırdıkları ağırlığın altında dik durabilmeleri ve ezilmemeleridir. Şayet halterci olan kişilerin diz kapakları, kaldırdıkları yükü taşıyamayacak nitelikte olursa, o yükü kaldırması söz konusu dahi olamaz.
Farklı bir örnek ile durumu açıklamak gerekirse; koşucu olan kişilerinde çok güçlü bacaklara yani bacak kaslarına sahip olması gerekmektedir. Çünkü adım atarken daha hızlı olabilmeleri ve daha uzağa adım atabilmeleri açısından, bacaklarında maksimum seviyede güç olması gerekmektedir.
Yukarıda verilmekte olan örnekler ışığında, kendimize şu soruyu sorduğumuzda;halterci olan kişi ile koşucu olan kişinin, başarılı olabilmek için ihtiyaç duydukları güç çeşidi acaba aynı mıdır? Cevap hayırdır. Çünkü halterci olan kişinin ihtiyaç duyduğu güç, halteri daha yükseğe kaldırabilmek ile ilgili iken; koşucu olan kişinin ihtiyaç duyduğu güç, adımlarının daha hızlı olması ve daha uzağa adım atmak ile ilgilidir.
Yukarıda anlatılmakta olan açıklamalar üzerine; tork gücü denildiği zaman akla, halterci kişinin diz kapaklarının ve ayaklarının sahip olması gereken güç gelmesi gerekir. Beygir gücünden bahsedildiği zaman ise; koşucu olan kişinin bacaklarının sahip olduğu güç akla gelmelidir. Daha açık ve daha kısa bir ifade ile; tork gücü, çekiş kuvveti ile ilgilidir. Beygir gücü ise daha çok, hızla ilgili olan bir kavramdır. Bu sebepten ötürü; kamyon ve tırların sedan araçlara kıyasla daha yüksek tork gücü ile donatılması gerekmektedir. Aynı şekilde bir yarış otomobilinin de; kamyon ya da tıra kıyasla daha etkili bir beygir gücüne sahip olması gerekmektedir.
Tır veya kamyon tarzındaki büyük ve ağır vasıtalara, gereğinden çok beygir gücü verilirse; bu araçlar tonlarca yük ile seyir halindeyken maksimum hızlara ulaştıkları zaman araçların devrilmesi çok kolaylaşmaktadır. Bunun yanında, bir yarış otomobiline de gereğinden fazla tork gücü uygulandığı zaman, yarış pistinde seyir ederken etkisini pek göremeyecektir. Çünkü ihtiyaç duyulandan fazla torkun, hıza bir etkisi olamamaktadır. Her ihtiyacın uygun olacak şekilde, güç ile donatılması yerinde olacaktır.
